BLOG

Ticari Alan Tasarımı ile Geleceğin Mağazalarını Yeniden Düşünmek

Ticari alan tasarımı, duygusal açıdan zengin bir alışveriş deneyimi sunmak amacıyla çeşitli uzmanlık alanlarını bir araya getiren yaratıcı bir disiplindir. Tüketicilerin ihtiyaçları en etkili ve verimli şekilde karşılamak ancak mağaza içi davranışlarını doğru çözümlemek ve ürün etkileşimi sağlamakla mümkündür. Bu amaçla tüketici deneyimini sürekli iyileştirmek adına stratejik adımlar atmak gerekir. Toplumun gerçekleri ve ihtiyaçları değiştiği sürece sunulan deneyimin boyutu da dönüşecektir.

Ticari alan tasarımının dört temel unsuru:

Biçimsel strateji oluşturmak,
Müşteri yolculuk haritasını çıkarmak,
Müşteri odaklı içgörüleri toplamak,
Teknolojiyi etkin kullanmak ve ekipmanların teknik detaylarını çözümlemektir.

Tüketici Deneyimi Oluşturma

Ticari alan tasarımında alınması gereken biçimsel kararlar, marka stratejisi ve vizyonunun bir yansıması olmalıdır. Markanın nasıl sunulacağı, hangi kategorilere ayrılacağı ve hangi müşteri segmentlerini hedefleyeceği tasarımı şekillendirecek kilit soruları oluşturur. Buna göre öncelikle mağazanın asıl fonksiyonu, ayırt edici yönü ve sağlaması istenen değer tanımlanır. Ancak böylece tüketici davranışlarını tanımlı bir çerçeve içerisinde incelemek ve müşterinin mağaza içerisindeki deneyimini tasarlamak mümkündür.

Tüketici Davranışlarını Yönlendirme

Tüketicilerin istek ve ihtiyaçlarını tetikleyen noktaları saptamak etkili bir alışveriş deneyiminin ilk adımıdır. Tüketici davranışlarını doğru yönlendirmek için masaların yerleştirilme, ekran veya ürünlerin konumlandırılma şekli dikkatlice düşünülerek kurgulanmalıdır. Bu doğrultuda tasarlanan rota üzerinde, sirkülasyonun rahatça sürdürülebilmesi ve ürünlerin ulaşılabilir olması hedeftir. Bu eylem akışında kolaylığı sağlamanın yanı sıra diğer bir önemli unsur kullanıcının edindiği izlenimdir.

Ticari mekanlar marka ile müşterileri arasında bir etkileşim ara yüzü olarak düşünülebilir. Müşterinin bu deneyimle ilgili edineceği izlenimler doğrudan marka ile iletişim niteliği taşır ve bu yüzden ilişkiyi büyük ölçüde etkiler. Sunulan deneyimin niteliği ve kalitesi müşterinin marka sadakati geliştirmesini sağlayan, üründen sonraki en önemli faktördür. Bu fırsatı bir avantaja çevirmekse bu ilişkileri ve kullanıcı deneyimini iyi anlayarak kurgulanmış bir mekan tasarımı ile mümkün olur.

Ticari alan tasarımı ve tüketici davranışlarını yönlendirme görseli

Ticari alan içerisinde gerçekleşebilecek olası senaryoların üzerinden geçmek pürüzsüz akışı sağlayacaktır. Bir mağaza içerisinde aynı anda hizmet bekleyen, hesap ödeyen ve arıza bildiriminde bulunan tüketiciler olabilir. Bunun yanı sıra Premium hizmet paketleri sunan bir işletmenin farklı amaçlarla ve sürelerle işlem yapan müşterileri bulunur.

Kapsamlı bir tüketici profili çıkartarak farklı tüketicilerin duygularını anlamak ve doğru yönlendirmeyle her birini kendi deneyimi içerisinde özel hissettirmek fark yaratır. Tasarımcılar bu bilgiler ışığında, uçtan uca deneyim sağlayacak rotayı en uygun formatta oluştururlar. Tüketiciye dokunan tasarımlar, tüketicilerin tekrarlamak isteyecekleri deneyimlerin geliştirilmesine sebep olur.

Müşteri Odaklı Çözümler

Tüketici deneyimini zenginleştirmenin yolu müşteri beklentilerini çözümlemek ve müşteri odaklı çözümleri kavramsallaştırmaktır. Müşteri yolcuğunu mükemmelleştirmek için yolculuğun belirli bir bölümünü tanımlayan işlemler detaylandırılır ve geribildirimler değerlendirilir. Fizibilite ve etki yaratma açısından farklı müşteri segmentleri incelenir. Bir marka için geliştiren ticari alan tasarımında mağazalar arası bütünlüğü sağlamak marka kimliğini güçlü kılmak açısından değer taşır. Bununla beraber farklı müşteri segmentlerinden bir kısmına ağırlıklı hizmet veren farklı konumlarda mağazalar bulunabilir. Bu ince ve önemli farklılıklar için uygulanabilecek modüler çeşitlendirmeleri planlamak mağazanın ve markanın en etkili şekilde hedeflerine ulaşmasını sağlar.

Kullanıcı deneyiminin kalitesini arttırmak için ticari alan tasarımı sürecinde gelişen teknolojilerden faydalanmak akıllıca bir yöntemdir. Örneğin, ödeme işlemini hızlandırmak amacıyla mobil ödeme sistemleri veya kiosklar kullanılabilir. Mağaza içi teknolojiler sayesinde markaların müşterilerine daha iyi hizmet vermesi, verimli çalışma sistemi ve özgür hareket etmek mümkün olacaktır. Çeşitli teknolojik ekipmanların teknik detaylarını göz önünde bulundurarak konumlandırmak ve tasarımı bu şekilde kurgulamak önemlidir.

Değişen Dünyada Ticari Alan Tasarımının Yeni Dinamikleri

Sosyal mesafenin norma dönüştüğü son günlerde, tüketim alışkanlıklarında bir dönüşümün gerçekleştiğini belirtmek doğru olacaktır. Online alışverişin daha düşüklü fiyatla daha fazla seçim imkânı sunması ve alışveriş deneyimini kolaylaştırmasıyla toplumda iyice benimsendi. Perakende tasarımı (retail design) konusunda da perakendecilerin artık bu yeni normale uyum sağlaması şart oldu. İleriki dönemde de, tüketiciler kendilerini güvende hissedecekleri alanları tercih edeceklerdir.

Pandemi sürecinde alınan önlemler sonucu gelişen alışkanlıklar tüketicinin ürünlerle etkileşime geçme şeklini değiştirebilir. Herhangi bir şeye temas etme konusunda daha tedbirli ve duyarlı hale gelmek fiziksel bir alan içerisindeki alışveriş deneyimini doğrudan etkileyecektir. Hem ürünlere dokunmak hem de kart okuyucu üzerinden düğmelere basarak ödeme işlemi gerçekleştirmek tüketiciler için zorlayıcı bir eyleme dönüşebilir. Öte yandan, mekanlar içerisinde kişisel alanımızı korumak gittikçe daha da önem kazanacaktır. Tüketicilerin kişisel alanlarını korumalarına izin veren mekan tasarımları ön plana çıkabilir.